TANZİMAT DÖNEMİNDE ROMAN
Osmanlı devletinin hızla yıkılışa doğru ilerlediği 19. yüzyılda devletin ileri gelenleri panik halinde bu durumu durdurmak için arayışlara girmişlerdir. Bunlardan biri ise Avrupa’ya öğrenci gönderilmesidir. Öğrenciler Avrupa’ya eğitime gönderilecek ve orada öğrendikleri ilim ile devletin gerilemesine neden olan hastalıklı yapıların düzeltilmesini sağlayacaklardı.
Öğrencilerin gönderilmesindeki düşünceler bu şekildeydi ; ancak kimse giden öğrencilere fikrini sormamış olacak ki (!) neredeyse bu öğrencilerden hiçbiri yollanma amacıyla ilgili çalışma yapmamıştır.
Çeşitli nedenlerle edebiyata ilgi gösteren bu öğrenciler Avrupa edebiyatında olup da edebiyatımızda yer almayan türlere özel ilgi göstermişlerdir. Bunlardan biri ise roman olmuştur.
TANZİMAT ROMANI ÖZELLİKLERİ
- Romanın edebiyatımızda ilk kez yer aldığı dönemdir.
- Roman araç olarak kullanılmıştır. ( Yanlış Batılılaşma, İdeolojik Düşünceler bu yolla aktarılmıştır.)
- Düşünceleri yaymada araç olarak kullanıldığı için hedef kitlesi halktır.
- Hedef kitle halk olduğu için dil oldukça sadedir.
- Tanzimat romanında baba ya ölmüştür ya da hasta döşeğindedir. (Ayrıntılı bilgi için bakınız.)
- Edebiyatımıza yeni giren bir tür olduğu için acemilikler yaşanmıştır. Bu acemiliklere teknik kusur denir.
- Roman türü düz yazı olduğu için dönem sanatçıları acemilik yaşamıştır. Çünkü Tanzimat edebiyatına gelene kadar düz yazı edebiyatımızda hiç gelişmemiştir. Divan edebiyatı sanatçıları şiire aşırı önem vermiş, düz yazısı küçümsemişlerdir. Zorunlu olmadıkça düz yazı yazmamışlardır. Yazdıkları düz yazıları ise olağanüstü bir şekilde süslü yazmışlar buna da münşeat adını vermişlerdir.
- Bu dönem romanlarında romantizm akımı etkili olmuştur.
TANZİMAT ROMANININ TEKNİK KUSURLARI NELERDİR ?
- Sanatçılar eserlerinde kişiliklerini gizlememişlerdir. / TEKNİK KUSUR
- Sanatçılar roman kahramanlarını tek taraflı olarak ele almışlardır. / TEKNİK KUSUR
- Sanatçılar romanın akışına müdahale ederek fikirlerini aktarmışlardır. / TEKNİK KUSUR
- Sanatçılar kahramanın yapması ya da yapmaması gereken davranışları romana müdahale ederek söylemiş yapılmaması gereken bir davranışı yaptıklarında başlarına gelecek olanları ifşa etmişlerdir. Dolayısıyla sonuç bölümünde ortaya çıkması gereken ve okuyucuda merak uyandırması gereken olayların sonucunu gelişme aşamasında açıklamışlardır. / TEKNİK KUSUR