SOYTARININ KIZI

SOYTARININ KIZI – The Clown and His Daughter

Soytarının Kızı, Halide Edip Adıvar’ın 1935 yılında İngilizce olarak basılan romanının Türkçe karşılığıdır.

İngilizce The Clown and His Daughter adıyla basılan eser aynı yıl Haber gazetesinde tefrika halinde yayınlamış,

1936 yılında ise Sinekli Bakkal adıyla ilk kez kitap olarak basılmıştır. Sinekli Bakkal Özet | Pdf 

SOYTARININ KIZI NEDEN İNGİLİZCEDİR ?

Halide Edip, Milli edebiyat döneminin en önemli kadın yazarıdır. Milli mücadeleyi sadece yazmış olduğu roman – hikaye gibi yazınsal metinlerle desteklemekle kalmamış, sahada da bu mücadelenin en önemli isimlerinden biri olmuştur. Yapmış olduğu Sultan Ahmet Mitingi halen milli mücadele denildiğinde akla gelen önemli olaylardan biridir. Ancak dönemin birçok isminde olduğu gibi o da bir dönem İngiliz – Amerikan mandasını savunmuştur.

HALİDE EDİP VE MANDA 

Roman gibi kütlesi ve hacmi büyük bir yazınsal metnin İngilizce olarak basılması dile kolaydır ! Ancak burada dikkat edilmesi gereken asıl mesele böyle bir metnin İngiliz olmayan bir kişi tarafından İngiliz gramer ve toplumsal hissiyatını başarıyla yansıtabilecek kadar birikime nasıl sahip olduğudur ? Bunun içinde Halide Edip’in yaşantısına göz atmak gerekir.

HALİDE EDİP EĞİTİM YILLARI

Varlıklı sayılabilecek bir ailede dünyaya gelen Halide Edip, dönemin zorlu şartlarına rağmen çok iyi bir eğitim almıştır.  Yedi yaşında iken yaşı büyütülerek Robert Koleji’ne yazdırılmıştır. (Bu dönemde yabancılar tarafından açılan bir okula genellikle yazdırılan insanların Batı hayranlığı duyduğu ise bir gerçektir.)  Hristiyan okulunda bir müslümanın okuyamayacağı engeli ile okuldan bir süre uzaklaştırılsa da aynı eğitime evde aldığı özel dersler ile devam eder. Küçük yaşta çok iyi bir İngilizceye hakim olan Halide Edip, Jacob Abbott’un Ana adlı eserini henüz 13 yaşındayken 1897 yılında Türkçeye tercüme eder. Bu da onun İngilizceye ne denli hakim olduğunu gösterir.

Yabancılar tarafından kurulan bir okulda yetişen sanatçının İngiliz ve Amerikan hayranlığına kayıtsız kalması ise düşünülemez. Herkes tarafından bilinen bir gerçek daha vardır ki son dönem Osmanlı devletinde kurulan bu tür okullar özellikle tarih dersleri ile kendi ırklarını üstün gösterme çabasına girmişlerdir.

Halide Edip’de böyle bir eğitim ortamında yetişerek Amerikan ve İngiliz hayranlığı ile yetişmiştir. Öyle ki ittihat ve terakki fırkası taraftarı olduğu için 31 mart 1908 darbesi esnasında tutuklanma korkusuyla ülkeyi terk ederek İngiltere’ye sığınmıştır. Birçok ismin zorda kaldığında Paris’e kaçtığı düşünülürse Halide Edip’in İngiltere’yi tercih etmesi duyduğu sempatiyi ortaya koyar.

WİLSON İLKELERİ

Amerikan başkanı Wilson’un yayınladığı ve Wilson İlkeleri adıyla meşhur olan bildiri nedeniyle Halide Edip Adıvar, milli mücadeleye karşı çıkmış ve Amerikan yahut İngiliz mandasına girilmesini savunmuştur. Bunda Wilson İlkelerinin 12. maddesi etkili olmuştur. (Türklerin çoğunluğu oluşturduğu yerlerde bağımsız Türk devleti kurulacak) Bunu da o esnada Sivas Kongresi’ni yapmak üzere Sivas’a geçen Atatürk’e bir mektupla dile getirmiş, Atatürk tarafından ağır sayılabilecek bir cevap almıştır.Halide Edip Atatürk Mektubu ve Atatürk’ün Cevabı

Tüm bu nedenler dikkate alındığında her ne kadar yıl 1935’i gösterse de her ne kadar yeni bir Türk devleti kurulsa da ve her ne kadar Halide Edip, Milli mücadeleyi sahada aktif olarak yönetim onbaşı ünvanını alsa da Amerikan ve İngiliz hayranlığı içerisinde devam etmiş ve günümüzde Sinekli Bakkal adıyla meşhurluğunu koruyan romanını İngilizce olarak basmıştır.

Soytarının Kızı adıyla basılan eser müslüman bir coğrafyada yetişen genç bir kızın gayri müslim olan Pelegrini adındaki bir İtalyan’a aşık olmasını anlatırken imam olan dedesiyle adeta müslümanların geri kafalı olduğunu zihinlere kazımaya çalışır.

Soytarının kızı hangi akım etkisiyle yazılmış pek net bir cevap verilemez ancak, sanat yaşamı boyunca Halide Edip’in romantizm ve realizm akımlarından etkilendiği göz önünde bulundurulursa bu iki zıt akımın bir arada bulunduğu söylenebilir. Eser 1942 yılında Chp Roman Armağanı ödülünü almıştır.