SEMBOLİZM NEDİR ?
19. yüzyılın ikinci yarısında Avrupa edebiyatında orta çıkan bir akımdır. Realizm’in ve Parnasizm’in aşırı gerçekçiliğine tepki gösteren sanatçılar tarafından ortaya konmuştur.
Realistler dış dünyada görünen nesneyi olduğu gibi ele almışlar, üzerinde hiçbir işlem yapmadan olduğu gibi aktarmışlardır. Sembolistlerin eleştiri noktası ise burada başlar. Sembolistlere göre dış dünyadaki nesneleri herkes aynı görebilir ancak bu nesnelerin her insanda yarattığı duygu farklıdır. Yani insan bir nesneyi nasıl algılıyorsa o nesne öyle değerlidir.
Realistler gibi salt görüneni değil, görünenin insanda uyandırdığı duyguyu da önemserler.
TÜRK EDEBİYATINDA SEMBOLİZM
Türk edebiyatında sembolizmin en etkili olduğu dönem Fecr i Ati dönemi olmuştur. Bu dönemin en önemli ismi olan Ahmet Haşim, sanat hayatı boyunca sembolizmden vazgeçmemiş ve onu tüm eserlerinde başarıyla uygulamıştır. Ahmet Haşim, Merdiven şiirinde bu akımın en güzel örneklerinden birini vermiştir. Ahmet Haşim Merdiven Şiiri Tahlili için bu bağlantıyı tıklayınız.
SEMBOLİZM’İN ÖZELLİKLERİ
- Romantiklerde olduğu gibi onlarda da duygu ve hayal önemli bir yer tutar.
- Sembolistler, dış dünyanın görüntülerini somut nesnel gerçeklikleriyle değil de; bu görüntülerin sezgilerinden, izlenimlerinden yansıyan niteliklerini şiire aktardılar.
- Anlamı olabildiğince kapalı tutmaya çalışırlar. Çünkü sanat eserinde anlam kapalı oldukça herkes kendince bir şeyler bulmaya çalışır.
- Musiki ve ritm sembolizmin en önemli özelliklerinden biridir. Çünkü ayn müzik farklı insanlarda farklı duygular uyandırır.
- Sembolistler “sanat için sanat” görüşüne bağlı kalarak toplumsal, siyasal sorunlara uzak durdular.
- Sembolizmin ilkelerini, kuramını. Stephen Mallarme oluşturmuş, bildirgeyi ise Jean Moreas yayımlamıştır. Sembolizmin öncüsü ise bu akımın ortaya çıkışından önce ürünler veren Charles Boudelaire’dir.
- Sembolizm şiir akımlarından biridir.