Namık Kemal Cezmi Konusu
Namık Kemal’in Cezmi adlı eseri edebiyatımızdaki ilk tarihi roman olma özelliği taşır. Cezmi konu olarak Adil Giray’ın İran ile Osmanlı Devleti’nin yaptığı savaşta esir düşmesini ve Perihan, Şehriyar ve Cezmi ile yaşadığı olaylar üzerine kuruludur.
Namık Kemal Cezmi Özeti
1570 yılında başlayan İran Seferine gönüllü olarak katılan Cezmi, bu sefer esnasında savaş marifetlerini bir bir sergileyerek ordu içerisinde büyük bir üne kavuşur. Daha sonraları ise Adil Giray ile tanışır. Meydana gelen bu çatışmalarda gösterdiği başarılar dolayısıyla Adil Giray’ın dikkatini çeker ve ondan övgüler duyar. Ancak savaşın İran lehine olduğu bir anda Adil Giray, İran askerlerine esir düşer.
Adil Giray, kardeşi Gazi Giray ile aynı anda esir düşmesine rağmen Şehriyar onları farklı yerlere yerleştirir. Adil Giray’a ilk görüşte aşık olan Şehriyar, onunla görüşebilmek için çeşitli bahanelerle saraya gelmesini sağlar. Dikkat çekmemek içinse Kırım hanlığının nasıl alınacağıyla ilgili bilgi topladığını söyler. Şahın karısı olan Şehriyar, tüm bu olayların dikkat çekmemesi için çeşitli entrikalar düzenler.
Şehriyar’ın garip davranışlarını sezen kardeşi Perihan’da onunla birlikte Adil Giray’la görüşmelere girmek ister. Amacı Şehriyar’ı Adil Giray’la başbaşa bırakmamaktır. Çünkü kardeşi Şehriyar gibi Perihan’da ilk görüşte Adil Giray’a aşık olmuştur. Şehriyar ise Adil Giray’ın gönlünü Perihan’a kaptırmaması için sürekli onu karalayan sözler sarfeder. Ancak Adil Giray, yüzünü dahi doğru düzgün göremediği Perihan’a karşı derin hisler beslemeye başlar.
Kısa bir süre sonra Şehriyar ile Perihan aynı kişiyi sevdiklerini fark ederler. Aralarında kıskançlık yüzünden bir rekabet başlar; ancak Şehriyar Adil Giray’ın da Perihan’a ilgi duyduğunu anlayınca her ikisini de öldürmeyi planlar.
Şehriyar bu planları yaparken Adil Giray’ın esir düştüğünü öğrenen Cezmi, onu kurtarmak için harekete geçer. İranlı bir asker olan Abbas’ı da yanına alarak kaçırma planını uygular. Şehriyar ise kendi hazırladığı tuzağa kendisi düşerek ölür.
Cezmi’nin kaçırma planı sonucunu öğrenen Adil Giray, Perihan’ı da yanına almak ister. Ancak İranlı askerler bu haberleri duyarak her ikisini de kaçamadan öldürür.
Cezmi, Adil Giray ile Perihan’ı aynı yere gömer.