Le Pays Gazetesi
Le Pays Gazetesi, Doğu Anadolu Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti tarafından Fransızca olarak çıkarılan gazetedir. Gazetenin adı olan Le Pays, Fransızcada “vatan“ anlamına gelen bir kelimedir.
Milli mücadele döneminde Hadisat Gazetesi ile birlikte Milli mücadelenin haklılığını tüm dünyaya göstermek amacıyla basılmıştır. Dolayısıyla yararlı gazetelerdendir.
Gazetenin Fransızca olarak basılması ve isminin Fransızca olması zararlı gazetelerden olduğu düşüncesine yol açar. Ancak isminin bu şekilde tercih edilmesinin sebebi tüm dünyaya haklı mücadelemizin anlatılmak istenmesinden kaynaklanır.
Le Pays Gazetesi Niçin Fransızca Basılmıştır ?
Le Pays Gazetesinin Fransızca olarak basılmasının başlıca iki nedeni vardır. Bunlardan birincisi Fransa’nın Tanzimat yıllarından itibaren Türklerde bıraktığı izlenimdir.
Osmanlının yüzünü Batı’ya döndüğü ilk zamanlar olan Lale Devri’nde ilk elçi Paris’e yollanmış, sonraki yıllarda Batı’yı yakalayabilmek için Avrupa’ya gönderilen öğrenciler Fransa’ya yollanmıştır. Çünkü Fransa devrin Avrupasının en gelişmiş ülkesidir. Bu nedenle Türklerde Avrupa = Fransadır. Öyle ki tüm Avrupa için Alafranga ifadesi günümüzde dahi kullanılmaktadır. Fransa’nın zihinlerde bıraktığı bu etki nedeniyle gazete Fransızca olarak basılmıştır.
Le Pays Gazetesinin Fransızca olarak basılmasının bir başka nedeni ise Doğu Anadolu’da Ermeni çetelere karşı verilen mücadele ve 1915 yılındaki Ermeni taşkınlıkları nedeniyle Osmanlı’nın tehcir kanunu çıkararak Ermenileri bölgeden taşımasıdır. Sözde Ermeni Soykırımı olarak lanse edilen durumu dünyaya anlatmak için yine Fransızca seçilmiştir. Çünkü Osmanlı toprakları haricinde o dönemde Ermenilerin en çok yaşadığı ülke Fransa’dır. Ermeniler Fransa’da örgütlenerek her türlü faaliyetlerine burada hız kazandırmıştır.
Ermeniler burada oluşturdukları diasporalar ile tüm Avrupa’ya mağdur rolü oynamış ve Avrupa devletlerinin Türklere soykırımcı olarak bakmalarına neden olmuşlardır. Bu nedenle Doğu Anadolu Müdafaa – i Hukuk Cemiyeti, Doğu Anadolu’da yaşanılan gelişmelerin Ermenilerin bahsettiği gibi olmadığını onların en çok etkili olduğu ülkenin Fransa olması sebebiyle Fransızca dile getirmiştir.
Hadisat Gazetesi’nde yayınlanan Süleyman Nazif Kara Bir Gün Makalesine bu bağlantıdan ulaşabilirsiniz.
* Yazıda kullanılan Le Pays Gazetesi görseli temsilidir.