Münşeat Yayın Ekibi
Çanakkale Savaşı’nda Türk Uçakları
Çanakkale Savaşı üzerinden yüz yılı aşkın bir zaman dilimi geçmesine rağmen unutulmayan, her yönüyle tarihçiler tarafından ele alınan bir savaştır. Türk milletinin imkansızlıklara rağmen zaferle sonuçlandırdığı bu savaşın kara ve deniz muharebeleri sık sık dile getirilirken hava muharebeleri ise unutulmaya yüz tutmuştur.
1900’lerin başında uçak teknolojisinin Batı dünyasında ortaya çıkmasıyla birlikte Osmanlı’nın da bu teknolojiyle tanışması erken olmuştu. Belki bu acı bir tanışmaydı ama kısa sürede havacılık faaliyetlerine -devletin yıkılmak üzere olmasına rağmen- ilgi duymasını sağlamıştı.
1900’lerin başında ilk kez üretimi başlayan uçaklar hızla geliştirilmiş ve 1910’larda askeri amaçla kullanılması hedeflenmişti. Bunun için yapılan çalışmalar neticesinde ise 1911 yılında İtalyanlar tarafından ilk uçak Trablusgarp Savaşı’nda Osmanlı devletine karşı kullanılmış ve Osmanlı’nın büyük zayiat vermesine neden olmuştu.
Devletin yaşadığı bu acı tecrübe başta Harbiye Nazırı Mahmut Şevket Paşa’nın ilgisini çekmiş ve onun çabaları ile Sultan Reşad’ın da desteği alınmak suretiyle 20’ye yakın uçak alınmıştı. Bu uçaklardan birçoğu ise alındıktan kısa bir süre sonra ya kullanılamaz hale gelmiş ya da düşman tarafından etkisiz hale getirilmişti.
Ertuğrul Keşif Uçağı
Yüzbaşı Salim Bey tarafından İstanbul – Kahire seferini yapmak üzere yola çıkan Osmanlı uçağı Edremit yakınlarında düşer ve Salim Bey kazadan sağ kurtulur. Bu olaydan kısa bir süre sonra Çanakkale Savaşı patlak verir. Osmanlı’nın elindeki tüm uçaklar ise ya kullanılamaz hale gelmiş ya da uçuş dışı kalmıştır.
Çanakkale Savaşı’nda ise hava gücü bakımından üstün olan düşmana, karşı konulabilmesi için hava desteği şarttır. Kaz dağlarında yer alan uçağın enkazı Harbiye Nezaretinin emri ile İstanbul’a getirilir. Düşmüş ve enkaz haline gelmiş uçaktan kimsenin bir umudu yoktur . Bir kişi hariç ! Montör Mehmet uçağı toparlayabileceğine inanmaktadır ve kısa sürede çalışmalara başlayarak yerle yeksan olan uçağı tekrar bir araya getirir. Arızalı parçalarını tamir eder. Uçağa Osmanlı’nın kurucusu Ertuğrul Bey’in adı verilir.
Yüzbaşı Cemal Bey, tarafından yeniden uçurulan Ertuğrul uçağı Nusret Mayın Gemisi’ne yol gösterici olmak üzere Çanakkale’ye gönderilir. Yüzbaşı Cemal Bey’in düşman uçaklarını başarıyla atlatarak Nusret Mayın Gemisi’ne kılavuzluk yapması ve neticesinde Nusret’in döşediği mayınlar sayesinde Çanakkale Savaşı zaferle sonuçlanır.
Nusret’in başarıyla sonuçlanan mayınlama işlemi nedeniyle düşman adeta denizde gemi oynatamaz hale gelmiş ve Nusret’in bu başarısı yüzyıldır dillere destan olmuştur. Ancak ne yazık ki yapmış olduğu keşif faaliyetleri ile Nusret’e kılavuzluk yapan Ertuğrul Uçağı unutulmaya yüz tutmuştur.
Son Mektup Filmi
Çanakkale Savaşı’nın 100. yılı anısına çekilen “Son Mektup” filmi ile birçok kişi Çanakkale’de Osmanlı’nın bir uçağı olduğunu görmüştür. Bu filmle birlikte unutulmaya yüz tutmuş Çanakkale Hava Muharebeleri de yeniden zihinlerde tazelenmiştir.
Filmin dışında ise İsmail Bilgin tarafından ele alınan ve çocuklara yönelik olarak yazılan “Korkusuz Pilot” adındaki hikaye de bu kahramanlığın çocuklar tarafından bilinmesini amaçlayan nadir çalışmalardan biri olmuştur.
