Abdullah Efendi’nin Rüyaları Özeti
abdullah efendinin rüyaları özet
Ahmet Hamdi Tanpınar’ın Bireyin İç Dünyasını Esas Alan Tarzda kaleme aldığı Abdullah Efendinin Rüyaları Özet. Kitap 5 uzun hikayeden oluşmaktadır.
- Abdullah Efendi’nin Rüyaları
- Geçmiş Zaman Elbiseleri
- Bir Yol
- Erzurumlu Tahsin
- Evin Sahibi
Ahmet Hamdi Tanpınar, Abdullah Efendinin Rüyalarında sahip olduğu zaman anlayışı ile bireyin ruh halini de yansıtmayı amaçlamıştır.
Özet
Abdullah Efendi, kırk yaşın üzerinde bir kişidir. Hayatını yaşlı annesiyle birlikte geçirmektedir. Abdullah Efendi, bir gün bir lokantada otururken yan masada oturan bir kadına bakarken bir anda gözleri dalar ve gider. Bir anda rüya alemi gibi bir aleme geçen Abdullah Efendi’nin ikinci bir kişiliği ortaya çıkar. Bir türlü ona söz geçiremez. Abdullah Efendi’nin bu kişiliği içine kapanık ve yalnızlıklarla dolu bir kişiliktir. Gerçek kişiliği ile birlikte söz geçiremediği bu kişiliği arasında sürekli gelgitler yaşar. 3 sene önce gördüğü bir rüya sonucu ortaya çıkan bu kişiliği Abdullah Efendi’nin hayatından çıkmaz ve Abdullah Efendi bu ikili kişiliği ile yaşamına devam ederken gerçekle hayal arasında kalır.
Abdullah Efendinin Rüyaları İnceleme
Ahmet Hamdi Tanpınar yazmış olduğu şiirlerde Saf şiiri arama peşinde yazmış olduğu roman ve hikayelerde ise bireyin iç dünyasına eğilmektedir. Gerek şiirlerinde gerekse düz yazılarında aradığı şey hep aynıdır. O da bilinç altını ortaya çıkarmaktır. Hatta kimi söylentilere göre Tanpınar, şiirlerini yazmadan önce bilinç altındaki düşünceleri ortaya çıkarabilmek için alkol alır !
Onun bilinç ve bilinç altı kavgasının temelinde ise Bergson felsefesinden etkilendiği zaman anlayışı yatar. Tanpınar adeta zaman kavramı ile kavga etmektedir. Zaman denilen mefhumun ne olduğunu anlamaya çalışır. Gelecek zaman, geçmiş zaman, şimdiki zaman üçgenin de zaman kavramının gerçekte var olup olmadığını sürekli araştırmış ve edindiği sonuçları gerek şiir gerek düz yazılarında ifade etmeye çalışmıştır. Onun zaman kavramı ile ilgili görüşlerinin özetini ise “ne içindeyim zamanın ne de büsbütün dışında yekpare geniş bir anın parçalanmaz akışında” dizilerinde görürüz.
Abdullah Efendinin rüyalarını incelediğimizde bu görüşün kendini kahramanlar aracılığı ile ortaya çıktığını görürüz. O ele aldığı insanın içindeki ikinci insana yani bilinçaltına erişmeye çalışır. O yüzden Abdullah Efendi sürekli rüya aleminde dolaşır. Çünkü rüya aleminde zaman mefhumu yer almaz. Bu da Tanpınar’ın zaman mefhumu ile ilgili görüşlerinden kaynaklıdır.